Wat gebeurt er als je rouw wegduwt?

Wat gebeurt er eigenlijk als je je verdriet en rouw niet toelaat? Ze zeggen wel eens dat tijd wonden heelt, maar dat klopt niet helemaal. Je hebt wel tijd nodig. Maar tijd heelt alleen als je jezelf toestaat om door je verdriet heen te werken. Stapje voor stapje.

De keerzijde van ‘sterk zijn’

“Ik moet sterk zijn, ik mag niet huilen.” Misschien heb je dat ook wel eens tegen jezelf gezegd. Omdat je denkt dat dat het goede is om te doen. Mensen proberen hun verdriet weg te duwen, zich groot te houden. Ze vermijden de pijn door zichzelf bezig te houden, door afleiding te zoeken. Maar op de lange termijn leidt dit vaak tot meer pijn.

We spraken laatst met Emma die haar man had verloren. Ze vertelde hoe ze direct na zijn overlijden de zorg voor iedereen op zich nam. Ze regelde de uitvaart, troostte de kinderen, en ging alweer vrij snel aan het werk. “Ik moest wel doorgaan,” zei ze. Maar na een half jaar kreeg ze last van slapeloosheid, spanning en regelmatig migraineaanvallen.

Als je lichaam het overneemt

Wat Emma ervaarde is niet ongewoon. Als je rouw wegduwt, gaat je lichaam vaak protesteren. In ons boek ‘Van missen krijg je het koud‘ beschrijven we uitgebreid hoe rouw zich in je lichaam kan manifesteren. Het kan zich uiten in:

• Slaapproblemen die maar niet overgaan
• Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of maagproblemen
• Verstoorde eetpatronen
• Chronische vermoeidheid

De kunst van het pendelen

Peter Levine, een expert op het gebied van trauma, gebruikt een interessante uitdrukking: pendulatie. Het betekent dat je heen en weer beweegt tussen het voelen van je emoties en het nemen van rust. Je hoeft niet constant in je verdriet te zitten, maar je moet het wel toelaten.

Het is als een dans: soms ga je naar je verdriet toe, dan weer neem je afstand. Misschien huil je even intens, om daarna onder een warme deken met een kop thee tv te kijken. Beide zijn oké en zelfs nodig.

Klein beginnen mag

Vaak denken mensen dat ze hun verdriet in één keer moeten verwerken. In één keer er eens goed doorheen gaan. Maar dat hoeft niet. Je kunt ook kleine stapjes nemen. Zoals Maria die elke zondag heel bewust vijf minuten de tijd neemt om naar foto’s van haar overleden zus kijkt. Meer kan ze nog niet aan, en dat is prima.

Professionele hulp: wanneer wel?

Je kunt te indruk krijgen dat rouwen een groot probleem is. Maar rouw is geen ziekte die genezen moet worden. Het is een natuurlijke reactie op verlies. Soms kan professionele ondersteuning helpend zijn, vooral als je merkt dat je vastloopt. Bijvoorbeeld omdat je voortdurend je verdriet aan het vermijden bent.

Signalen dat je hulp zou kunnen gebruiken:

• Als je merkt dat je relaties eronder lijden
• Als je jezelf verliest in afleidend gedrag
• Als lichamelijke klachten aanhouden
• Als je psychische klachten zoals angst of depressie ervaart

Ruimte maken

Het is nooit te laat is om te beginnen met het verwerken van je verlies. Je hoeft niet constant verdrietig te zijn of je emoties de vrije loop te laten. Het gaat erom dat je ze erkent en er ruimte voor maakt, op een manier die bij jou past.

Niemand zou alleen moeten rouwen. Dus als je hulp nodig hebt, schakel hulp in. Praat bijvoorbeeld met je huisarts, je pastoor of dominee, een maatschappelijk werker of rouwcoach. En weet je niet waar je moet zijn, schroom niet om contact met ons op te nemen. Want ook al lijkt de pijn nu ondraaglijk, er is een weg doorheen. Stap voor stap, in je eigen tempo.