Waarom duurt een nalatenschap afwikkelen zo lang?

“Wanneer krijg ik nou eindelijk mijn erfenis?” Die vraag krijgen we nog wel eens van nabestaanden. Veel mensen zijn verbaasd als we vertellen dat het afwikkelen van een nalatenschap gemiddeld een jaar duurt. En soms zelfs langer. Maar waarom duurt het eigenlijk zo lang? We leggen het je uit.

De eerste stappen na een overlijden

Direct na een overlijden moet er al veel gebeuren. De uitvaart moet worden geregeld, er moeten belangrijke papieren worden gevonden en instanties moeten worden geïnformeerd. Maar dat is nog maar het begin van een lang proces.

Het vaststellen van de erfgenamen

Een cruciale eerste stap is het vaststellen wie de erfgenamen zijn. Dit lijkt misschien simpel, maar kan behoorlijk complex zijn. De notaris moet onderzoeken of er een testament is en wie volgens de wet of het testament de erfgenamen zijn. In deze tijd wonen families vaak verspreid over de hele wereld, waardoor het veel tijd kan kosten om iedereen te vinden en te bereiken. Soms is er al jaren geen contact meer met bepaalde familieleden, wat het proces verder kan vertragen.

De verklaring van erfrecht

Een belangrijke mijlpaal in het proces is de verklaring van erfrecht. Dit document, opgesteld door de notaris, bevestigt wie de wettige erfgenamen zijn. Banken en andere instanties vragen hier meestal om voordat ze met een erfgenaam in gesprek gaan. Zonder deze verklaring kun je vaak niet bij rekeningen of andere bezittingen komen.

De keuze van de erfgenamen

Zodra de erfgenamen bekend zijn, moeten zij een belangrijke beslissing nemen. Ze kunnen de erfenis zuiver aanvaarden en daarmee alles accepteren, inclusief eventuele schulden. Ook kunnen ze kiezen voor beneficiaire aanvaarding, waarbij ze alleen accepteren als er meer bezittingen dan schulden zijn. De derde optie is verwerping, waarbij ze volledig afstand doen van de erfenis. Deze beslissing vraagt vaak bedenktijd en soms juridisch advies.

Het complexe puzzelwerk

Dan begint het echte werk pas. De executeur moet alle bezittingen en schulden in kaart brengen. Eventuele legaten – specifieke erfenissen die in het testament zijn vastgelegd – moeten worden uitgevoerd. De inboedel moet worden verdeeld en soms moet er een huis worden verkocht. Ook moeten er verschillende belastingaangiftes worden gedaan, waaronder de laatste aangifte inkomstenbelasting van de overledene en de aangifte erfbelasting.

Waarom het nog langer kan duren

Helaas zijn er verschillende situaties die het proces verder kunnen vertragen. Onenigheid tussen erfgenamen is een veelvoorkomende oorzaak. Er kunnen discussies ontstaan over de waarde van een huis of over de verdeling van persoonlijke bezittingen. Soms is er wantrouwen over verdwenen bezittingen of weigert een erfgenaam mee te werken aan de afwikkeling.

Ook juridische complicaties kunnen voor vertraging zorgen. Denk aan claims van niet-erkende kinderen, geschillen over de geldigheid van een testament of onduidelijkheid over eigendomsrecht. In zulke gevallen kan de afwikkeling wel twee tot drie jaar duren.

Hoe kun je het proces versnellen?

Als RegisterExecuteur zien we dat een goede voorbereiding veel verschil kan maken. Het helpt enorm als iemand zijn administratie op orde heeft en heeft vastgelegd waar belangrijke documenten te vinden zijn. Een duidelijk en actueel testament voorkomt veel onduidelijkheid. Ook het bespreken van je wensen met je naasten kan latere problemen voorkomen.

Tot slot

Het afwikkelen van een nalatenschap is een complex proces dat zorgvuldigheid vraagt. Je wilt immers niet dat er fouten worden gemaakt of dat mensen worden vergeten. Hoewel het frustrerend kan zijn dat het lang duurt, is die tijd vaak nodig om alles correct af te handelen.

Heb je vragen over het afwikkelen van een nalatenschap? Of wil je je eigen nalatenschap goed voorbereiden? Neem dan contact met ons op. Als RegisterExecuteur helpen we je graag verder.