Een gesprek over de dood
Vorige week had ik een online gesprek met een lekker diverse groep mensen en de vraag was simpel: wat denk jij dat er gebeurt als je dood gaat? Als inleiding was Jules Deelder (1944-2019) aan het woord met zijn voordracht uit 2019 van het gedicht ‘De Dood’.
Wat op deze intense tekst van de markante Rotterdammer volgde, was een bijzonder gesprek. Het gesprek was in een groep met mensen die allerlei verschillende ideeën hebben over de dood en het hiernamaals. Gelovigen en seculieren, christenen en boeddhisten, atheïsten en twijfelaars. De dood raakt echter iedereen. Welke opvatting je ook hebt.
De dood (Jules Deelder)
Het goede gesprek
Te vaak wordt het gesprek over het levenseinde gemeden, terwijl het iedereen vroeg of laat zal raken. Maar ook je eerdere ervaring met de dood bepaalt mede hoe je kijkt naar de dood.
‘Ik denk dat wat na de dood komt uiteindelijk goed is’, zo vertelde iemand uit de groep. ‘Toen mijn oma overleed had ze zoveel pijn in haar laatste weken. Je zag het aan alles. Ik was erbij toen ze overleed. En toen kwam er opeens zo’n rust over haar heen. De verkramping ebde weg. Dus ik denk dat wat er na de dood komt goed is.’ Een ander dacht over het hiernamaals en vroeg zich af of er wel een hemel is en of je je overleden dierbaren zult tegenkomen. Kom je misschien ergens weer terug op de een of andere manier?
Dit was een ongelofelijk goed en kostbaar gesprek.
De vraag aan jou als lezer is precies dezelfde: wat denk jij eigenlijk over de dood en wat erna komt?
Dit is trouwens ook een goede vraag voor een goed gesprek met je dierbaren. Misschien is er geen goed antwoord te geven. De mensheid gist immers al vanaf het begin naar wat er komt na onze dood. Het gesprek is echter van grote waarde.
De achterblijvers
Er is, naast dat gesprek over je eigen levenseinde, nog een belangrijk stuk dat in het gesprek niet vergeten moet worden. Immers, er zijn ook mensen die achterblijven als jij bent overleden. Geliefden en dierbaren die geraakt worden als jij er verwacht of onverwacht niet meer zult zijn. Wie blijft er achter en op welke manier? En wat laat je achter?
Bij een uitvaart vertellen we mooie dingen over en delen we warme herinneringen aan degene die is overleden. Maar waarom wachten tot dan? Hou elkaar vandaag weer eens bewust goed vast. Zeg je geliefden weer eens wat de ander voor je betekent. En doe dat regelmatig.
Er komt een moment dat dat niet meer kan.
‘k Wens je toe dat dat moment nog lang op zich zal laten wachten.
Tips bij het gesprek over de dood
Vind je het een lastig onderwerp om aan te snijden? Probeer in ieder geval het onderwerp niet te vermijden. Een paar tips om het gesprek over het levenseinde op een zinvolle manier te beginnen:
- Als iemand in de omgeving is overleden, dan is dat vaak een goede aanleiding om het gesprek aan te gaan. Bevraag elkaar over wat je ervan vond. Wat zou jij zelf willen?
- Als jij zelf of een van je naasten een slechte diagnose heeft gekregen van de dokter, is het een goede aanleiding om niet alleen over de behandelingsopties te hebben, maar ook over het levenseinde te hebben. ‘Het gaat nu allemaal nog goed hoor, maar ik maak me toch zorgen over ____, en ik wil graag voorbereid zijn.‘
- Als jijzelf of een van je naasten plotseling in het ziekenhuis is opgenomen is het zeker een eerlijk gesprek als je zegt: ‘Ik stelde me voor dat dit allemaal anders was afgelopen, en dacht toen ____.‘
- Misschien ben je bezig met belangrijke financiële zaken zoals het afsluiten van een hypotheek. Vaak is dat ook een aanleiding om te praten over bijvoorbeeld levensverzekeringen. Het zakelijke gesprek over geld en bezit is een goede starter om het gesprek te hebben over een laatste afscheid.
- Stel gewoon de vraag: ‘Ik wil nadenken over later. Wil je me daarbij helpen?‘
Even storen: wat wil jij achterlaten?
Wat wil jij achterlaten als je er niet meer bent? Een goed voorbereide nalatenschap is een groot cadeau voor de achterblijvers.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Of rouw je nu zelf raakt of dat je iemand kent die rouwt, je kan zoekende zijn in wat je nu moet doen. In onze tweewekelijkse nieuwsbrief delen we unieke informatie over Rouw & Verlies en over Erven & Nalaten.
De mails die we schrijven zijn in toegankelijke taal en toch gaat het over grote en belangrijke thema's. Daarom maken we al dat ingewikkelde graag gemakkelijker voor je. En we helpen je met deze informatie zo concreet mogelijk zodat jij er iets mee kan doen.