Als je vastzit in pijnlijke herinneringen

Professor Bessel van der Kolk vroeg zich af waarom een deel van oorlogsveteranen zich na terugkeer prima wisten te redden in het gewone leven, terwijl een ander deel van soldaten die de oorlog hadden meegemaakt, helemaal ontspoorde. In zijn boek ‘Traumasporen’ wordt 30 jaar onderzoek bij elkaar gebracht en het geeft veel waardevolle informatie in het begrip van onverwerkte herinneringen en het belang van een dragende omgeving waar je onderdeel van zou moeten zijn.

Niet ieder verlies is een trauma

Nu is het verliezen van een dierbare zeker niet altijd een trauma. Immers, een trauma gaat er vooral om dat een gebeurtenis geen plek kan krijgen. Velen koesteren dierbare herinneringen aan iemand die er niet meer is. Er zijn echter mensen die een verlies niet hebben kunnen aanraken of verwerken.

Wat is een trauma?
Een trauma kan ontstaan wanneer iemand één of meerdere schokkende gebeurtenissen meemaakt, zoals een ernstig verkeersongeluk, een brand, oorlogsgeweld, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of ander geweld. Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden en geen plekje kunnen krijgen.

Sterke verhalen

Herinneringen zijn een belangrijk element van rouw. We halen herinneringen op, onbewust onthouden we het ene wat meer en het andere wat minder. Misschien herken je het fenomeen dat de mooie herinneringen nèt even iets mooier worden in de loop van de tijd, en dat de niet zulke mooie herinneringen nèt even wat minder herinnerd worden. De details veranderen wat, het ene krijgt wat meer de nadruk en soms veranderen de verhalen zelfs in de typische sterke verhalen die we elkaar vertellen tijdens een hete zomeravond. 

Zo verzachten de soms donkere herinneringen wat in de loop van de tijd in de herinneringen die erbij horen en wordt het onderdeel van een verhaal dat we ook willen herinneren. Ons brein is een complex en fascinerend orgaan die ons helpt om in balans te leven. Ook met deze dingen> 

Vastzitten in herinneringen

Wat er aan de hand is bij mensen met een trauma, is dat zij dit niet kunnen doen. De verhalen worden niet mooier. Er komen niet meer lagen in. Mensen die bijvoorbeeld PTSS (Post-traumatisch Stress Syndroom) hebben, kunnen niet op de loop gaan met hun herinneringen. Alles blijft letterlijk de harde, ongenuanceerde, pijnlijke en soms zelfs afschuwelijke herinnering. De tijd dempt het niet.

Sociaal netwerk

In de jaren onderzoek naar veteranen en trauma werd een belangrijk verschil gevonden dat misschien wel een belangrijk antwoord geeft op de vraag waarom de ene goed lijkt om te gaan met alle gebeurtenissen, en een ander niet. 

Bij thuiskomst kwam een deel van de soldaten terug in een liefdevol thuis, een gezonde sociale omgeving. Een ander deel kwam thuis zonder thuis, zonder sociale veiligheid, zonder gezien en gehoord te worden, zonder aandacht voor wat er wat geweest. Deze tweede groep had een aanzienlijk grotere kans op bijvoorbeeld het ontwikkelen van PTSS.

Aan de slag met je herinneringen
Wil je ook aan de slag met je herinneringen? Niet alleen de mooie, maar ook de pijnlijke of verwarrende herinneringen? Het programma ‘Schrijvend door Rouw‘ is als een persoonlijke gids die met je meereist door het land van jouw rouw en jouw herinneringen. Meer informatie is hier te vinden »

Een dragende omgeving

Het verschil is dus de omgeving waar je onderdeel vanuit maakt. Voor mensen die een verlieservaring hebben meegemaakt is dit ook van groot belang: heb je een dragende omgeving waar je mag zijn met je verhalen, je verdriet, het gemis en waar je de tijd krijgt om naar een nieuwe balans te zoeken.

Heb jij iemand in je omgeving die rouwt? Jij kan dus een belangrijk verschil maken door het mede vormen van die dragende omgeving die helpt om de verhalen te verwerken, door te werken, te vertellen, en opnieuw te vertellen.

Doe iets, hoe klein dan ook.