Levenstestament en levensexecuteur: regie over je leven

We zeggen wel eens gekscherend, maar toch ook heel serieus: stel nu dat je onder de tram komt en maanden in het ziekenhuis ligt. Want er kan van alles gebeuren, toch? De vraag is of je daarop bent voorbereid. Wie mag dan toestemming geven voor een riskante operatie? Welke behandeling zou je gewild hebben en weten anderen dat?

Dit soort medische zaken kun je in een levenstestament vastleggen. En ook kun je vastleggen wie levensexecuteur is en dus kan handelen over zakelijke en financiële dingen.

Wat is het verschil tussen een testament en een levenstestament?

Een gewoon testament regelt wat er gebeurt met je bezittingen nadat je bent overleden. Een levenstestament daarentegen gaat over het leven zelf. Het regelt wat er moet gebeuren als je zelf geen beslissingen meer kunt nemen door een ongeval, ziekte, dementie of andere omstandigheden.

Het levenstestament wordt steeds belangrijker. In het derde kwartaal van 2024 werden 236.254 levenstestamenten opgesteld. Steeds meer mensen zien het belang in van het vastleggen van hun persoonlijke wensen.

Wat kun je regelen in een levenstestament?

In een levenstestament kun je verschillende zaken vastleggen. Het bekendste onderdeel zijn medische wensen: welke behandelingen je wel of niet wilt, of je kunstmatig in leven gehouden wilt worden, en hoe je denkt over pijnbestrijding.

Maar het gaat verder dan alleen medische keuzes. Je kunt ook vastleggen wie je financiën mag beheren, wie beslissingen mag nemen over je woonruimte, wie je mag bezoeken in het ziekenhuis, en hoe je denkt over opname in een verpleeghuis.

De rol van de levensexecuteur

Een levensexecuteur zorgt ervoor dat jouw wensen uit het levenstestament ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Deze persoon krijgt de bevoegdheid om namens jou beslissingen te nemen als je dat zelf niet meer kunt.

De levensexecuteur kan een familielid zijn, maar dat hoeft niet. Veel mensen kiezen bewust voor iemand buiten de directe familie. Dit kan verstandig zijn als er binnen de familie verschillende meningen bestaan over wat het beste is.

Het is belangrijk dat je van tevoren goed met je beoogde levensexecuteur praat. Deze persoon moet weten wat je hebt vastgelegd en moet zich comfortabel voelen bij de verantwoordelijkheid.

Wanneer is een levenstestament extra zinvol?

Een levenstestament is voor iedereen waardevol, maar in bepaalde situaties is het extra belangrijk. Als je alleen woont, is het goed als er iemand is aangewezen die namens jou kan handelen. Ook bij chronische ziekte of ouderdom wordt het steeds relevanter.

Voor mensen in samengestelde gezinssituaties kan een levenstestament conflicten voorkomen. Als je nieuwe partner en je kinderen uit een eerder huwelijk verschillende ideeën hebben over jouw zorg, geeft een duidelijk levenstestament uitkomst.

Wat gebeurt er zonder levenstestament?

Zonder levenstestament ontstaat er vaak onduidelijkheid. Familie moet beslissingen nemen zonder precies te weten wat jij zou hebben gewild. Dit kan leiden tot stress en conflicten. In sommige gevallen moet er zelfs een curator worden aangesteld door de rechtbank.

Ook praktische zaken kunnen problemen opleveren. Wie mag er bij je bankrekening? Wie kan de huur betalen? Zonder duidelijke afspraken wordt alles gecompliceerder.

Hoe ga je te werk?

Een levenstestament kun je alleen bij een notaris laten opstellen. Deze zorgt ervoor dat alles juridisch correct wordt vastgelegd en dat je levensexecuteur de juiste bevoegdheden krijgt. Dat is vooral bij formele dingen zoals bankzaken echt van belang. Voor gewone levenswensen zou dit niet nodig zijn.

Praat van tevoren over je wensen met je partner, kinderen of andere belangrijke mensen in je leven. Denk ook na over wie je als levensexecuteur wilt benoemen. Bedenk daarbij niet alleen wie je vertrouwt, maar ook wie praktisch in staat is om deze rol op zich te nemen.

Net als een gewoon testament is het verstandig om je levenstestament regelmatig te controleren. Ga er eens in de vijf jaar naar kijken of alles nog actueel is.

Een levenstestament is uiteindelijk een vorm van zelfzorg. Door nu na te denken over later, behoud je regie over je eigen leven en geef je je dierbaren duidelijkheid wanneer ze dat hard nodig hebben.

Wil je zelf ook een levenstestament laten opstellen? We denken graag met je mee over wat voor jouw situatie het beste is. Stuur je bericht of terugbelverzoek »