“Hadden we maar een levenstestament…”

Deze week bespraken we in het team een situatie die we altijd proberen te voorkomen. Een familie moet nu alles via de rechtbank regelen, omdat moeder dement is geworden en er geen levenstestament is. De zoon vertelde ons dat zijn halfbroer een andere vader heeft, wat de situatie extra complex maakt. Nu moeder wilsonbekwaam is, kunnen de broers niet zomaar haar zaken regelen.

Dit is precies het soort situatie dat we mensen willen besparen als we helpen bij het voorbereiden van een nalatenschap. Maar helaas zien we het te vaak pas achteraf.

Wat is een levenstestament eigenlijk?

In een levenstestament wijs je iemand aan die jouw zaken kan overnemen wanneer je dat zelf niet meer kunt, bijvoorbeeld door ziekte of ongeval. Het gaat om medische beslissingen, financiële zaken en persoonlijke wensen. Denk aan het ophalen van medicijnen, het betalen van rekeningen of het beslissen over een verhuizing naar een verzorgingshuis.

Zonder levenstestament komen deze taken niet automatisch bij je partner of kinderen te liggen. Als je niet meer in staat bent om je zaken te regelen, kiest de kantonrechter een persoon die dat wel kan. Je hebt geen invloed op wie die persoon wordt. Het kan dus zomaar een geheel onbekende zijn.

De lange weg via de rechtbank

Als iemand met dementie geen levenstestament heeft, moet de familie naar de kantonrechter. Partner, familieleden tot in de vierde graad, of de organisatie die de persoon verzorgt, kunnen bewind of mentorschap aanvragen.

De kantonrechter benoemt dan een of meerdere bewindvoerders voor de financiën en mogelijk ook een mentor voor persoonlijke zaken. Wanneer het verzoek bij de rechter ligt, is de doorlooptijd meestal acht weken. Maar daar komt nog heel wat bij: papieren verzamelen, formulieren invullen, mogelijk medische verklaringen regelen. In de praktijk ben je maanden verder.

Een alledaags probleem

Op de website van de Nationale Ombudsman vind je een alledaags voorbeeld: Gerard heeft dementie. Zijn vrouw Anne kan de administratieve en huishoudelijke taken overnemen. Maar ze krijgt de medicijnen van haar man niet mee van de apotheek. Ze is niet bevoegd. Haar man moet dus zelf naar de apotheek, maar met zijn gezondheid is dat niet makkelijk.

Met een levenstestament had Anne gewoon de medicijnen kunnen ophalen. Nu moet ze mogelijk een hele rechtbankprocedure doorlopen voor iets wat vanzelfsprekend zou moeten zijn. (bron)

Wanneer is het te laat?

De diagnose dementie betekent niet meteen dat je wilsonbekwaam bent, zeker niet in het beginstadium. Maar de tijd tikt snel door. Als een persoon met dementie zijn eigen handelen niet meer kan overzien en geen levenstestament heeft, zal een rechter moeten beslissen wie zijn zaken gaat regelen.

De notaris controleert of je begrijpt wat het document inhoudt en wat de gevolgen zijn. Beginnende dementie is een grijs gebied. Je bent wel vergeetachtig, maar zeker nog niet dement. Daarom: wacht niet te lang.

Wat kun je vandaag doen?

Een levenstestament laten opstellen bij de notaris is vooral een investering in gemoedsrust. Je behoudt zelf de regie over wie jouw zaken mag regelen. Denk na over:

• Wie vertrouw je om jouw financiële zaken te regelen?
• Wie mag medische beslissingen voor je nemen?
• Wat zijn je wensen voor als je naar een verzorgingshuis zou moeten?

Bespreek je keuzes met degene die je wilt aanwijzen. Niet iedereen wil of kan deze verantwoordelijkheid op zich nemen.

Vanuit Bright Elephant helpen we graag bij de voorbereidingen van dit proces. Zodat de belangrijke zaken ook geregeld zijn in het levenstestament.

De les die we steeds weer zien

De familie waar we het over hadden aan het begin van dit artikel staat nu voor een tijd van procedures. Ze moeten bewijzen dat ze de juiste personen zijn om moeders zaken te regelen. De rechtbank moet alles controleren.

“Hadden we het maar eerder geregeld,” horen we zo vaak. “Dan hadden we nu gewoon voor haar kunnen zorgen, in plaats van al deze rompslomp.”

Een levenstestament regel je niet voor de dood, maar voor het leven. Voor het moment dat je het nodig hebt. En als dat moment komt, ben je blij dat je het hebt geregeld.

Wil je er eens over doorpraten?

Stuur een berichtje met een terugbelverzoek, en we nemen contact met je op!