Wat kan je doen als je vriend in rouw is?
Als er iets zeker is in het leven, dan is het de dood. Iedereen krijgt, vroeg of laat, te maken met verlies en rouw. Regelmatig is er een olifant in de kamer: je voelt allemaal het ongemak wel maar niemand durft het te benoemen. Wat kan je als naastbestaande, als iemand die naast een nabestaande staat, nu wel of niet doen voor de ander?
1. Rouw hoort bij degene die iemand moet missen
Dit is echt belangrijk om regelmatig te herhalen. Als naastbestaande sta jij niet in het centrum, maar dat is je vriend die rouwt. Je vriend kan verdriet op een manier doormaken die heel anders is als dat jij zou doen. Het is echt iets heel persoonlijks en voor niemand hetzelfde. Wat voor de ene helpend kan zijn, kan verkeerd vallen bij een ander. Als jij dingen anders zou aanpakken, geen probleem. Probeer je vriend juist te volgen in hoe hij of zij zich begeeft op het pad van rouw en verdriet.
2. Wees aanwezig en blijf in het nu
Je kan je steeds proberen te richten op het verleden met de herinneringen en op een toekomst waarin het leven hopelijk weer in rustiger vaarwater is terecht gekomen, maar juist in het nu wordt pijn van verlies ervaren.
Hoe de toekomst eruit gaat zien, dat weet niemand. En of het later allemaal beter wordt, dat is echt zo zeker niet. Dat het vroeger een mooie tijd was, dat wil nog niet zeggen dat het de pijn van vandaag moet verzachten.
Probeer in het nu te blijven. En wees eerlijk: dit is soms ongelofelijk pijnlijk, ook om het te zien en erbij te staan. Maar laat je vriend steeds merken of weten: ik hou van je, ik ben hier bij je en ik ga niet weg.
E-boek 'Rouwtijd' nu gratis
Bright Elephant schreef het boek 'Rouwtijd' met daarin praktische tips hoe je naast een ander kunt staan in rouw. Want niemand zou alleen moeten rouwen. En jij kunt, hoe klein ook, ook wat doen. Je kunt het e-boek hier gratis downloaden.
3. Je kan rouw niet oplossen
Als iemand een geliefde is verloren, dan is dat niet een probleem dat opgelost moet worden. Je kan niet repareren wat er is stukgegaan. Dus probeer niet iemand met verdriet weer te fixen. Je bent gezegend als een vriend de pijn de pijn durft te laten zijn, zonder het te pogen op te lossen of weg te nemen. Een vriend zien lijden in het verdriet kan een grote opgave zijn. Maar probeer het te blijven zien.
4. Het draait niet om jou
Als je samen met een ander bent die pijn ervaart, kan dat ook bij jezelf stress, vragen, boosheid, angst of schuldgevoel veroorzaken. Jij wordt ook geconfronteerd met je eigen emoties. En jij hebt daar ook aandacht voor nodig. Maar niet van je vriend die in rouw is. Dat stuk is niet een verantwoordelijkheid van iemand die een verlies te dragen heeft. Vriendschap komt in een periode als dit misschien ook even niet vanuit twee kanten. Misschien komt je vriend zijn afspraken niet na, of laat niets van zich horen. Je kan je in de steek gelaten voelen. Maar het draait nu even niet om jou. Zoek zelf ook mensen op waar jij weer op kan leunen. En blijf voor je vriend klaarstaan. Want een vriend die blijft als het lastig is, dat is een echte vriend!
5. Niet vragen
Hoe vaak wordt niet gezegd ‘je mag me altijd bellen‘, of ‘als je wilt praten, je weet me te vinden‘. De waarheid is: je vriend gaat dat niet doen. Het is een enorme klus voor iemand in rouw om te bedenken wie te bellen, waarvoor, en wat dan de vraag precies zou zijn.
Probeer concreet hulp aan te bieden als je weet wat je kan doen. ‘Als ik morgen uit mijn werk kom, rij ik gelijk even langs om je hond uit te laten‘ of ‘wij hebben zoveel eten, dat ik een paar maaltijden klaar heb gemaakt. Die kom ik je brengen. Twee voor in de vriezer, en een voor morgen.‘
6. Hou de deur soms even dicht
Echt hoor, er zijn alleen maar mensen met goede bedoelingen en hartelijke wensen. Ook al dat goede kan een beetje teveel van het goede worden. Je kan je vriend helpen door hem of haar wat me-time te geven. Je kan bijvoorbeeld afspreken dat jij even de planning voor bezoek regelt, en dus dat de telefoontjes even via jou lopen. Zo ben je een buffertje naar iemand die daarmee ook tijd voor zichzelf overhoudt. Want die alleen-tijd is ook heilzaam en nodig om zelf de rouw te ervaren.
7. Met klusjes helpen
Het kan voor iemand in rouw gewoon ingewikkeld om het leven weer goed op de rit te krijgen. Het hoofd is regelmatig een chaotische toestand, het lijf te moe om ook maar iets te ondernemen. Het gewone leven weer oppakken kan dan al een grote opgave zijn.
Je kan met deze gewone alledaagse dingen helpen. Laat bijvoorbeeld op een vast momentje van de dag de hond uit. Of breng in het weekend de kinderen naar de sportclub, regel de weekboodschappen of werk de was weg.
’t Is daarbij wel belangrijk dat je jezelf niet opdringt. Het is het leven van de ander. En bijvoorbeeld met die was, je moet niet zomaar ongevraagd alle was uit het huis halen. Want voor je het week stop je iets in de was waar de laatste geurherinnering in zit van iemand die er niet meer is.
8. Doe de dingen samen
Naast het alledaagse zijn er ook gewoon grote klussen die moeten gebeuren. Zoals het organiseren van de uitvaart of het opruimen van de spullen van iemand die is overleden is.
Je kan je vriend helpen met keuzes te maken. Om de grote klus in kleine stukjes op te delen bijvoorbeeld. Jij hoeft niet te bepalen wat er moet gebeuren. Misschien is het te vroeg om de spullen van een dierbare al weg te doen, en dat is dan oké. Dat is ook de dingen samen doen. Bedenk dat bij dit soort dingen het verdriet op onverwachte momenten kan binnenvallen. Wees er dan voor hem of haar.
9. Rouw helpen begrijpen
Verlies, dood, verdriet en rouw zijn moeilijke thema’s. Ze worden niet gemakkelijk besproken en er is vaak onbegrip. Jij kan helpen door aan anderen uit te leggen hoe rouw werkt. Dat je vriend het ene moment gewoon lekker in zijn of haar vel zit en andere momenten dat het echt niet gaat. Je kan vertellen dat het nog wel even zo zal blijven dat het op en neer zal gaan want een groot verlies verandert ook alle gewone dingen van het leven!
Als het al wat langer geleden is, kan je bijvoorbeeld aan anderen uitleggen dat rouw nooit voorbij is. Of je legt uit dat rouw geen probleem is dat opgelost moet worden. In de loop van de tijd kan de pijn wel anders ervaren kan worden.
10. Heb lief
Dit is misschien wel het belangrijkste. Heb lief en blijf trouw. Blijf altijd contact houden met je vriend ook als je de ander soms gevoelsmatig bent kwijtgeraakt. Praat. Doe iets, al is het maar iets kleins. Wees er als de pijn overduidelijk is. Je hoeft geen antwoorden te geven of oplossingen aan te dragen. Maar luister. Wees aanwezig. Wees een vriend. En heb lief. Want de liefde zal altijd blijven.
Het is goed om te onderstrepen dat er niet een ‘beste manier’ bestaat hoe je dat zou moeten doen. Zie deze tips daarom als goede suggesties.
Doe iets, hoe klein dan ook!
Helemaal correct…
mooi verwoord en zó waar !
Ken je mijn gedicht ALs ik ….mag ik?
Dank je wel Anja! Misschien is dat toestemming vragen helemaal nog niet zo’n gek idee. Juist ook als we even niet weten wat we moeten zeggen.
Mooie suggestieve! Dank. Ik heb er iets aan!
Goed om te horen!